Kitap yayınlamak gibi bir derdi yoktu, hatta yazdıklarının tümünün ölümünden sonra yok edilmesini istiyordu.
Yayınlanmasını istemediği kitapları ölümünden sonra yayınlanan, gelmiş geçmiş en büyük yazarlarından biridir Franz Kafka…
Asker selamı vermeyi ve asker gibi yürümeyi becerdiğim zaman desteklerdin beni, ama ben geleceğin askeri değildim ya da iştahla yemek yiyebildiğim, hatta yanı sıra bir bira da içebildiğim zaman desteklerdin ya da anlamadığım şarkıları tekrar edebildiğim veya senin en sevdiğin lafları senin peşinden geveleyebildiğim zaman, ama bunların hiçbiri benim geleceğimin bir parçası değildi. Ve aslında bugün bile, herhangi bir konuda, ucu ancak sana da dokunuyorsa, zedelediğim veya benim şahsında zedelenen (Örneğin Pepa beni azarladığı zaman) senin onurunsa destekliyorsun beni. O zaman destekleniyorum, bana değerim hatırlatılıyor, yapmaya hakkım olan hamlelere dikkatim çekiliyor ve Pepa mutlak bir biçimde mahkûm ediliyor. Ama şimdiki yaşımda artık desteğine neredeyse hiç ihtiyaç duymadığımı bir kenara bıraksak bile, ancak öncelikle söz konusu olan ben değilsem, gelen desteğin bana ne faydası olacak? (Babaya Mektup)
Bugün sizlerle, yaşarken kimse tarafından tanınmayan, vasiyetinde, öldükten sonra tüm yazdıklarının yok edilmesini rica etmesine rağmen yakın arkadaşı Max Broad’un tüm eserlerini yayımlamasıyla birlikte ölümünden sonra dünyaca ünlü bir yazar olan Franz Kafka’nın hayatını ve birkaç kitabını konuşacağız.
Franz Kafka Kimdir?
3 Temmuz 1883 tarihinde dünyaya gelen yazarımız Yahudi bir ailenin ilk çocuğu olarak Prag’da doğmuştur. Ailenin en büyük çocuğu olan Kafka’nın iki erkek kardeşi küçük yaşta hayatlarını kaybetmişlerdir. Kız kardeşleri Elli, Valli ve Ottla ise Nazi Almanya’sının organize ettiği Yahudi katliamı sonucunda Holocaust’da hayatlarını kaybetmişlerdir.
Babası Hermann Kafka (1854–1931) seyahat eden bir satış temsilcisi olarak çalışmasının ardından eşya ve giyim perakendeciliği yaptığı bir iş yeri açtı ve iş yeri logosu olarak da küçük bir karga (Çekçede kavka; halk arasında kafka olarak yazılıp telaffuz edilmiştir) resmi kullandı.
Kafka’nın annesi Julie ise (1856-1934), Poděbrady‘deki zengin perakende taciri Jakob Löwy’nin kızıydı ve kocasından daha iyi eğitim almış zengin bir ailenin kızıdır.
Anne ve babanın iş yoğunlukları nedeniyle evde olmamaları Kafka’nın yalnız bir çocukluk geçirmesine neden olmuştur. Bu süreçte de kardeşiyle birlikte bir mürebbiye ve hizmetçi tarafından yetiştirilmiş olan yazarımız çok yalnız bir çocukluk geçirmiştir. Babasıyla olan sıkıntılı ilişkisi, babasının otoriter karakteri onu derinden etkilemiştir ve bunu da bir kitabında yansıtmıştır.
Birinci Dünya Savaşı nedeniyle, evli ve çocuklu iki kız kardeşi eşlerinin orduya katılması sonucuyla baba evine geri dönmüştür. Evde bir hizmetkâr yaşaması ve Franz’ın odasının sık sık soğuk olması nedeniyle yazarımız, 31 yaşındayken Valli’nin eski dairesine taşındı ve ilk defa yalnız yaşamaya başladı.
Franz Kafka Eğitimi
1889’dan 1893’e yıllarına kadar Kafka, şimdi Masná Caddesi olarak bilinen Masny trh/Fleischmarkt’taki Deutsche Knabenschule adlı Alman erkek çocuklara eğitim veren bir ilkokula gitmiştir. Yahudi eğitimi 13 yaşındayken Bar Mitzvah kutlamasıyla sona erdi.
1893 yılında ilkokulu bitirdikten sonra Kafka, Eski Kent Meydanı’ndaki Kinský Sarayı‘nda yer alan klasik merkezli devlet lisesi olan Altstädter Deutsches Gymnasium‘a gitti. Okulun öğretim dili Almancaydı fakat Kafka ayrıca Çekçe konuşma ve yazma eğitimi almıştır. Lisede sekiz sene yazma öğrenimi gördükten sonra iyi notlarla okulu bitirmiş. Çekçesinden ötürü övgüler alan yazarımız kendisinin akıcı bir şekilde Çekçe konuştuğunu kabul etmemiştir. Matura sınavlarını 1901 yılında tamamlamıştır.
1901’de Prag’ın Deutsche Karl-Ferdinands Üniversitesi’ne kabul edilen Kafka, kimya dersleri almaya başladı ancak iki hafta sonra hukuk bölümüne geçmiştir. Bu alanı kendisi istemese de babasını memnun edecek bir kariyer olanağı sunmuştur. Bunun yanında hukuk, Kafka’ya Alman çalışmaları ve sanat tarihi dersleri almaya zaman tanıyarak daha uzun süreli bir çalışma eğitimi almayı zorunlu kılmıştır. Ayrıca edebi olayları, okumaları ve diğer faaliyetleri organize eden bir öğrenci kulübü olan Lese- und Redehalle der Deutschen Studenten’e (Alman öğrencilerinin Okuma ve Konferans Salonu) katıldı.
İlköğrenim yılının sonunda Kafka, hayat boyu yakın bir arkadaşı olacak hukuk fakültesi öğrencisi Max Brod ile tanıştı. Öldükten sonra tüm kitaplarını yayımlamış olan arkadaşı. Brod, kısa bir süre içinde Kafka’nın utangaç biri olduğunu ve az konuştuğunu fark etti. Kafka hayatı boyunca okumayı seven biri olmuştur.
Kafka, 18 Temmuz 1906’da hukuk öğrenimini tamamladı.
Franz Kafka Hayatı
Kafka 1907’de Sigorta Şirketi’nde memur olarak çalışmaya başladı.
Gündüzleri sigorta şirketinde çalışırken geceleri yazma işine yoğunlaşıyordu. Aynı yıl içerisinde “Taşrada Düğün Hazırlıkları” adlı öyküsünü kaleme almıştır.
1912 yılında nişanlısı Felice Bauer’le tanıştı. Onunla ilişkisini, iki kez nişanlanarak, ancak hiç evlenmeyerek sürdürdü. Nişanlısıyla olan ilişkisinden geriye sadece yazdığı mektuplar kalmıştır.
1920’lerin başında Milena Jesenska ile tanıştı. Mektuplaştığı dört kadın arasında en önemli olan Milena Jesenska’ydi. Milena’nın evli olması Kafka’da daha fazla üzüntüye sebep oldu. Üç yıl boyunca mektuplaşmaları sonucu çok az görüşebildiler.
1917 yılında verem olduğunu öğrendi. 1919 yılında geçirdiği gripten dolayı hastaneye kaldırıldı. 1922 yılında ise emekli oldu, ancak maddi durumu kötüydü ve sağlığı gittikçe kötüleşiyordu.
Franz Kafka, 3 Haziran 1924 yılında 41 yaşında vefat etti.
Franz Kafka Kitapları
Eserlerindeki baba figürleri, her zaman despot, baskıcı biri olarak karakterleştirilmiştir.
Yazarımızın en bilinen eserlerinden biri olan ‘Dönüşüm’ kitabındaki baba karakteri, buna en güzel örneklerden biridir. Yine ‘Babaya Mektup’ kitabında da babasına yakındığını görebiliyoruz.
Felice’ye Mektuplar
Milena’ya Mektuplar
Bir Savaşın Tasviri
Yargı
Taşrada Düğün Hazırlıkları
Değişim
Ceza Sömürgesi
Açlık Sanatçısı
Dava
Şato
Çin Seddi
Kitap yayınlamak Franz Kafka’nın istediği bir şey değildi, ama yayınlanan kitaplarından dünyaya harikulade sözler geriye kaldı.
- Dayanılmaz olan aslında yaşam değilmiş, insanlarmış.
- Avunacak bir şeyler de bulamıyorum gözlerinde artık.
- Huzur mu istiyorsun? Az eşya, az insan.
- Benim yalnızlığım insanlarla dolu.
- Olmamasına razıyım. Oluyormuş gibi olmasın yeter.
- Her şey olması gerektiği gibi; üzüntülü ve ağır.
- Bence istediğin zaman yalnız kalabilmek mutluluğun en önemli nedenlerinden biridir.
- Bir kitap, içimizdeki donmuş denize inen balta gibi olmalı.
- En kötüsü de sahip olmadığın şeylere ait olmandır.
- Bir toplumu kontrol etmek, bireyi kontrol etmekten kolaydır.
- Ölümün olduğu bir dünyada daha ciddi ne olabilir ki…
- Umut olmasına var. Sınırsız denecek kadar çok umut var. Ama bizim için değil.
- Bir kafes, kuş aramaya çıkmış.
- Yanında yürüyordum Milena, düşünsene, yanında yürüyordum.
- Bu gece de sana mutlu uykular dilerken, her şeyimi sana veriyorum bir solukta! Benim mutluluğum sende erimektir.”
- Yalnızca aptal oldukları için bu denli kendilerinden emin konuşabiliyorlar.
- Ah! Milena, pek çok şeyin bambaşka olmasını isterdim.
- Ve sen gelmiyorsun, çünkü gelmeye kendin ihtiyaç duyana kadar bekliyorsun.
- Beyinlerimiz savaşsın isterdim bayım, ama görüyorum ki siz silahsızsınız!
